18 november 2009

Exit CRADIF

Op 31 oktober kwam er een einde aan mijn contract bij CRADIF. Eind juni kreeg CRADIF reeds te horen dat de samenwerking met Broederlijk Delen werd stopgezet, wegens een negatieve audit, maar dat ikzelf - in samenspraak met de lokale partner - nog kon blijven werken tot het einde van dit jaar. Vermits er al een akkoord was om mijn contract tot juli volgend jaar te verlengen, lag ik niet meteen wakker van een contractverlenging die eind 2009 al zou aflopen, maar in september - na onze vakantie in België - leek het opeens niet zo evident meer. Elisabeth GELAS - de directrice - die al de helft van de lokale ploeg naar huis stuurde, verschool zich achter een fictieve raad van bestuur, die plots vragen had bij mijn aanwezigheid bij CRADIF. Soit, om een lang verhaal kort te maken… Elisabeth speelde gewoon met mijn voeten en had zelf al lang beslist om mij bij CRADIF weg te werken… om een vervelende getuige kwijt te zijn. Mama Suzanne - de enige vertegenwoordigster van de boeren in de raad van bestuur - was in alle staten toen ik haar de beslissing van de ‘raad van bestuur’ mededeelde. Een ander lid van de ‘raad van bestuur’, die de boodschap aan Broederlijk Delen ondertekende, had tot op de dag dat ik hem de ‘back-ups’ van Cradif bezorgde, het ‘bewuste auditrapport’ nog niet onder ogen gekregen… enkel een vraag van Elisabeth GELAS om mij te ontslaan… met opgave van alle redenen die ze zich kon bedenken.

‘t Is spijtig om op die manier afscheid te moeten nemen van de boerengroepen waar ik een tijdje mee op weg was… spijtig dat er toch steeds weer mensen zijn die de ‘kans-armoede’ van hun medemensen uitbuiten voor hun eigenbelang.

Ik heb Elisabeth lang het voordeel van de twijfel gelaten, enkel de ‘goede’ kanten willen zien, om daar op verder te bouwen, maar moet nu vaststellen dat met Elisabeth GELAS niets is wat het lijkt… eigenlijk alles verloren gaat omdat die ‘gewonnen’ expertise enkel op papier bestaat (en bestond) en verdwijnt met het vertrek van de betrokken personen. Zo vond ik geen enkel spoor van de bijdrage van vroegere medewerkers.

Gelukkig gebruiken een aantal boerengroepen hun gezond boereverstand en zullen ze hun weg wel vinden. De meesten zaten niet te wachten op een organisatie als CRADIF om hun eigen projecten uit te werken en profiteerden van de gelegenheid om ‘misschien’ aan wat extra middelen te komen (wie kan ze dat kwalijk nemen?) om hun ‘eigen’ projecten wat vlugger van de grond te krijgen. Die groepen die enkel op CRADIF rekenden om ‘iets’ te ondernemen, zouden er op eigen houtje ook niets van bakken.

Aan een aantal mensen hou ik een warme herinnering, hun ‘eenvoudige, maar diepgaande’ visie op duurzame ontwikkeling, over een realistische ’stap-voor-stap’-benadering (twee voetjes op de grond) gericht op resultaten (die mogen gezien worden). Boeren en boerinnen die naar meerwaarde zoeken in de samenwerking met lokale of internationale ngo’s, en die, wanneer ze die niet vinden, liever ‘alleen’ verderboeren, dan zich al te afhankelijk op te stellen en zich in alle mogelijk bochten wringen om aan de eisen van die ‘geldschieters’ te voldoen.

We kijken uit naar een andere opdracht in het Zuiden, want ‘Home is where the heart is!’

12 juli 2009

Geconfronteerd met het voor de handen ‘pijnlijke’ werk - de harde maïskorrels van de kolven halen – kwamen we op de idee om aan een groep jonge artiesten – gekend voor hun prachtige houtsnijwerk – te vragen ons een ‘egreneur’ te maken (Sorry, ik kan niet zo direct op de Nederlandstalige benaming komen) volgens een ‘schets’ die we van het Internet plukten. Na enige probeersels kwam er een hardhouten voorwerp te voorschijn dat volledig voldeed aan wat er van verwacht werd. Restte ons enkel dit handige werktuigje bij de boeren voor te stellen.
Het enthousiasme was groot van bij de eerste demonstratie. De gedroogde maïskolven werden met handenvol tegelijk aangevoerd… en de gelukkige boerin die de ‘eer’ kreeg om de ‘egreneur’ als eerste uit te testen, wilde die later niet meer afgeven en beschouwde hem meteen als haar persoonlijke eigendom. Succes verzekerd, want de bestellingen stromen binnen.
Twee vliegen in één klap… aan de ene kant konden we zo het werk wat verlichten voor de vrouwen, het ‘ontkorrelen’ gaat vlugger en de handen worden ‘gespaard’ (geen pijnlijke blaren meer na enkele uurtjes ‘ontkorrelen’)… aan de andere kant ‘bestellingen’ voor onze jonge beeldhouwers en veel waardering voor hun werk. De ‘egreneurs’ worden voor een kleine 4 euro aangeboden, zijn met de hand gemaakt van hardhout.

11 juli 2009

Mama Suzanne

Ze doet je steeds versteld staan… want elke keer weer dat je bij haar langsgaat is er iets veranderd. De eerste keer bezocht ik Mama Suzanne in oktober 2007… alles leekt te draaien om haar boomkwekerij… gespecialiseerd in met uitsterven bedreigde inheemse bomen: moabi, bibola, bubinga, enz. Wat aanvankelijk moest dienen om op de eigen velden te planten, werd een omvangrijke boomkwekerij met meer dan 10.000 jonge boompjes.
Mama Suzanne nam ons de tweede keer mee naar haar ‘terroir’ waar ze met veel respect voor het woud aan duurzame landbouw doet… in zoverre je in het woud van duurzame landbouw kan spreken, want het blijft een invasie in de integriteit van het evenaarswoud. In maart 2008 deponeerde ze een werkdocument bij Cradif… waar Elisabeth (de directrice) nogal lacherig over deed, maar waar duidelijk een visie uit bleek… helemaal niet ‘zweverig’, maar duidelijke stappen naar de verwezenlijking van een schijnbaar niet te verwezenlijken ‘droom’. Cradif kon haar niet aan de gevraagde som geld helpen, maar dat betekende geenszins het einde van Mama Suzanne’s ‘plannen.
Wanneer ik in maart van dit jaar een derde bezoek breng aan Mama Suzanne is er dus weer iets veranderd… een boetiekje werd tegen het huis gebouwd, een diepvrieskast werd aangeschaft… de dorpswinkel krijgt stilaan vorm.
En vorige week stond er dus weer iets meer op haar perceel. Vorig jaar opperde ze de idee om een ‘eerstelijns gezondheidspost’ op te zetten… en een jaar later is het zover. Ze volgende een aantal specifieke vormingssessies, georganiseerd door een internationale NGO ism het Ministerie van Volksgezondheid… en nu mag ze zich fier ‘lokale vroedvrouw’ noemen en baat ze ook een kleine dorpsapotheek uit.

De volgde stap is waarschijnlijk een ‘taxibrousse’. Al ligt Messam op de as Sangmélima-Yaoundé, de meeste ‘taxibrousse’ zitten overvol om er nog extra klantjes bij te laden. Meteen is het ook een extra bron van inkomsten. Een ‘droom’? Eén die wellicht werkelijkheid wordt Mama Suzanne kennende!
En om het verhaal helemaal kompleet te maken… ze heeft ook nog twee kinderen die ze heeft kunnen inschrijven aan de Universiteit van Yaoundé.
Wordt vervolgd…

Farmers Field School

’t is eigenlijk eenvoudig… ipv de boeren uit te nodigen in één of andere vormingsinstelling… verplaatst de vorming zich op het terrein… op de eigen velden van de boeren. Nieuwe technieken worden op de eigen velden uitgeprobeerd en naar waarde geschat. De boeren beslissen zelf of ze er verder mee gaan of niet… of ze de aangeleerde techniek uitbreiden naar de rest van hun velden of niet. Simpel, want wanneer de boer vaststelt dat ie meer opbrengst heeft met een andere teeltwijze, is de beslissing vlug genomen. Gezond boerenverstand!
Bij Cradif benoemen we ze wel niet zo, maar de manier waarop Agnes en Patrice met de boerengroepen werken, sluit nauw aan bij de idee van de ‘Farmers Field School’. Praktische vormingssessies op de velden van de boeren zelf, aanleren van andere teelttechnieken met onmiddellijke toepassing ervan op het veld.
Laatst bezocht ik een 30-tal boerengroepen en stond telkens weer versteld van wat die praktische werkwijze als resultaat oplevert. Zelfs na jaren afwezigheid op het terrein of het ontbreken van enige opvolging van de aangeleerde technieken… bleek telkens weer hoe nuttig deze ervaringsgerichte vormingssessies wel geweest waren. Ze worden nog steeds toegepast… omdat de boeren aan de lijve ondervonden dat ze hierdoor meer produceerden.


We bezoeken een veld in Akok, waar de lokale boerengroep maïs, bonen en aardnoten verbouwt. De op rijen gezaaide gewassen zijn zo minutieus afgelijnd, dat je denkt dat ze hun velden machinaal bewerkten, maar alles gebeurt hier met de hand (wellicht met een meetlat binnen bereik, want een wiskundige zou het niet nauwkeuriger kunnen). Bovendien zijn de velden optimaal onderhouden… het enige dat je met je 2 voeten terug op de grond zet, is het pad ernaar toe… dat leidt door het evenaarswoud… een 20 minuten lopen… geïmproviseerde bruggetjes over de beken en rivieren… en het gekwetter van vogels en andere woudbewoners op de achtergrond.
Ik heb het moeilijk mijn evenwicht te vinden op de boomstammen die ze over een riviertje wierpen, maar de boeren lopen er gezwind over… zelfs met een kruiwagen of een zak maïskolven op het hoofd.

5 mei 2009

Sfeerbeelden van een terreinbezoek

In maart kregen we bezoek van het lokale Broederlijk Delen Steunpunt voor Kameroen. Een staaltje van Afrikaans organisatietalent, want ipv drie boerengroepen te bezoeken in eenzelfde regio, werd er voor gekozen om ze in drie verschillende regio's te bezoeken. Thorsten mocht die dag een dikke 350 km rijden.

Telkens interessante bezoekjes, maar te kort om dieper in te gaan op een aantal zaken.

Leuk toch om weer bij Mama Suzanne terecht te komen... om te zien dat er weer wat ten goede veranderde sinds mijn laatste bezoek. Het geeft moed en hoop voor de toekomst... te zien dat de boeren niet stilzitten en zich niet laten ontmoedigen door een afgewezen kredietaanvraag. Vast staat - eens te meer - dat ze een duidelijke visie hebben en weten waar ze naartoe werken.

Even op de bovenstaande titel klikken voor enkele indrukken.